Einde partneralimentatie bij samenwonen of trouwen

Einde partneralimentatie bij samenwonen?

Uit de wet (artikel 1:160 BW) volgt, dat een  partneralimentatie-verplichting van een ex-echtgenoot van rechtswege (automatisch) eindigt wanneer de alimentatiegerechtigde ex-echtgenoot opnieuw in het huwelijk treedt, een geregistreerd partnerschap aangaat dan wel is gaan samenleven met een ander als waren zij gehuwd of als hadden zij hun partnerschap laten registreren.

Dat klinkt eenvoudig, maar dat is het niet.

Rechters zullen het einde van de partneralimentatieplicht wegens samenwonen namelijk niet heel gemakkelijk aannemen.

Daarbij wordt overwogen dat toepassing van dit artikel verstrekkende gevolgen heeft: degene die met een ander is gaan samenleven als waren zij gehuwd, verliest definitief een aanspraak op partneralimentatie jegens de ex-echtgenoot. De alimentatieverplichting van de ex-echtgenoot herleeft niet als de samenwoning met de nieuwe partner weer wordt verbroken. Als art. 1:160 BW van toepassing is, eindigt jegens de betalende ex-partner definitief het recht op partneralimentatie.

Als pas jaren later wordt bewezen dat iemand jaren terug al samenwoonde en desondanks partneralimentatie ontving, is de kans groot dat onterecht ontvangen partneralimentatie moet worden terugbetaald: er is dan onverschuldigd partneralimentatie betaald.

Vereisten voor een succesvol beroep op art. 1:160 BW

Voor een geslaagd beroep op artikel 1:160 BW is vereist:

1. dat tussen de samenwonenden een affectieve relatie bestaat
2. van duurzame aard,
3. die meebrengt dat de gescheiden echtgenoot en die ander elkaar wederzijds verzorgen,
4. met elkaar samenwonen,
5. en een gemeenschappelijke huishouding voeren

Als aan één van deze vereisten van artikel 1:160 BW niet wordt voldaan, dan is er geen sprake van ‘samenleven met een ander als waren zij gehuwd’ en kan er geen geslaagd beroep op artikel 1:160 BW worden gedaan.

Als partijen zelf nog getrouwd zijn en in hun scheidingsprocedure zitten, is artikel 1:160 BW niet van toepassing. Het artikel werkt alleen als de partijen van elkaar zijn gescheiden.

De rechter is streng

Een procedure waarbij de inzet is dat de alimentatieplicht definitief is geëindigd omdat sprake is van samenwonen als hiervoor bedoeld, moet niet lichtvaardig worden opgestart.

Het vereist een goede voorbereiding en vooral het verzamelen van voldoende bewijs, want: de rechter is streng en neemt niet snel aan dat de alimentatieplicht is geëindigd.

Immers, onder meer het vereiste van wederzijdse verzorging, samenwoning en de gemeenschappelijke huishouding wordt veelal bestreden door de andere partij en is dus een hobbel bij de bewijsvoering dat sprake is van samenwonen als waren zij gehuwd.

Bij de in te brengen verweren valt bijvoorbeeld te denken aan:

• De partner heeft nog een woning elders of staat ingeschreven bij haar ouders en stelt daar ook te wonen (bestrijding samenwonen)
• De alimentatiegerechtigde woont tijdelijk bij haar vriend in afwachting van eigen woonruimte of in verband met een operatie (bestrijding duurzame aard of relatie).
• Partijen erkennen de samenwoning, maar stellen ieder een eigen huishouding te voeren waarbij huur wordt betaald.
• De samenwoning wordt erkend, maar degene waarmee wordt samengewoond is zelf getrouwd (je kunt een relatie niet met huwelijk gelijk stellen als iemand in die relatie zelf nog getrouwd is. Als degene die nog getrouwd is zelf in een echtscheidingsprocedure zit, kan hier anders over worden gedacht.

Einde partneralimentatie bij samenwonen “van rechtswege”

Een geslaagd beroep op artikel 1:160 BW betekent van rechtswege een definitief einde aan de onderhoudsplicht van de gewezen echtgenoot van de onderhoudsgerechtigde. De Hoge Raad heeft in een arrest van 28 maart 2008 bovendien bepaald, dat de rechter niet de vrijheid heeft een andere datum van het einde van de alimentatieplicht vast te stellen dan de datum waarop sprake is van samenleven als ware men gehuwd.

Als de alimentatieplichtige dus heeft doorbetaald, terwijl de alimentatiegerechtigde later blijkt al enige tijd te hebben samengewoond, is de kans groot, dat een rechter zal oordelen dat de ten onrechte tijdens deze samenwoning doorbetaalde partneralimentatie moet worden terugbetaald.

Als ten onrechte samenwoning wordt bestreden, riskeert men een proceskostenveroordeling

In procedures tussen ex-echtgenoten worden meestal geen proceskostenveroordelingen uitgesproken. Daar bestaan echter uitzonderingen op.

Als in een procedure de samenleving als ware men gehuwd wordt tegengesproken en de rechter acht dit toch bewezen, dan riskeert degene die ten onrechte de samenwoning heeft bestreden te worden veroordeeld in de proceskosten, soms zelfs de werkelijk door de alimentatiebetaler betaalde kosten voor bijvoorbeeld het inschakelen van een privé-detective. Partijen zijn immers op grond van de wet (artikel 21 Rv) verplicht om alle feiten volledig en naar waarheid naar voren te brengen. Doet men dat niet tegen beter weten in, of vervalst men bewijs, dan dwingt men de andere partij tot een procedure die niet nodig was geweest.
Voorbeelden van dergelijke proceskostenveroordelingen zijn:

• Rechtbank Midden-Nederland 16-01-2013 (De vrouw moest hier alimentatie terugbetalen. Zij moest ook de kosten van een door de man ingeschakeld recherchebureau aan de man terug betalen (€ 51.761,65). In deze zaak werd – naast de veroordeling tot vergoeding van de kosten van het recherchebureau – geen aparte proceskostenveroordeling uitgesproken (voor de kosten van de advocaat c.a.);
• Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 23-04-2015 (De vrouw had gebruik gemaakt van gemanipuleerde, valse bewijsstukken. De vrouw moest hier alimentatie terugbetalen én zij moest de kosten die de man had gemaakt voor een recherchebureau ad € 17.005,10, aan de vrouw vergoeden. Ook werd zij veroordeeld in de werkelijk door de man gemaakte advocaat- en proceskosten, zijnde € 45.000,00!)

Marten Kok geeft u advies en begeleidt u bij de te nemen stappen.

Tags: alimentatie, echtscheiding, Featured, partneralimentatie, samenwonen