Hypotheekrente-aftrek, de eigen woning en echtscheiding

Hypotheekrente-aftrek: hoe zit dat als we uit elkaar gaan?

U heeft een eigen woning en u gaat uit elkaar? Dan heeft dit fiscale gevolgen voor u en uw fiscale partner. Hoe zit het dan bijvoorbeeld met de hypotheekrente-aftrek?

Het antwoord op deze vraag is vooral belangrijk als er over de woning nog niets definitief is geregeld, maar u wel “duurzaam gescheiden” van elkaar gaat leven. Over die situatie gaat deze blog.

Als u vóór de echtscheiding al gescheiden gaat wonen, moet u zich goed laten adviseren over de hypotheekrente-aftrek.

1. U verlaat de woning

Verlaat u de eigen woning? Dan hebt u vaak u nog 2 jaar recht op (hypotheek)renteaftrek voor de woning waar u niet langer woont. Ook kan het zijn dat u de betaalde rente en het bedrag van het eigenwoningforfait kunt opgeven als partneralimentatie.

De hoogte van de (hypotheek)renteaftrek is afhankelijk van uw aandeel in het eigendom van de woning en in de eigenwoningschuld (Bron: Belastingdienst):

(Hypotheek)rente

Het bedrag dat u in aftrek kunt brengen als betaalde rente over de eigenwoningschuld, is afhankelijk van uw aandeel in de schuld. Is uw aandeel in de schuld 60%, dan kunt u 60% van de betaalde rente over de eigenwoningschuld aftrekken als kosten van de eigen woning.

Eigenwoningforfait

Het bedrag dat u moet opgeven als eigenwoningforfait, is afhankelijk van uw deel van het eigendom van de eigen woning. Als u voor 50% eigenaar van de woning bent, dan moet u 50% van het eigenwoningforfait bijtellen als inkomsten uit de eigen woning. Bent u 100% eigenaar, dan telt u 100% van het eigenwoningforfait bij.

Partneralimentatie

Neemt u meer rente voor uw rekening dan waartoe u op grond van uw aandeel in de schuld verplicht zou zijn, dan kan het meerdere partneralimentatie zijn. U kunt het deel van de betaalde rente over de hypotheek of lening dat u voor uw (ex-)echtgenoot of ex-partner betaalt, in dat geval volledig als partneralimentatie in aftrek brengen.

Voorbeeld

U en uw (ex-)echtgenoot zijn uit elkaar. U hebt de eigen woning verlaten en uw (ex-)echtgenoot woont in de woning. De woning is voor 30% uw eigendom, en voor 70% eigendom van uw (ex-)echtgenoot. Van de hypotheek is 20% niet gebruikt voor de eigen woning. De rente over de eigenwoningschuld is € 8.000. De rente over het resterende deel van de hypotheek, wat valt in box 3, is € 2.000. U betaalt alle rente: € 10.000. Het eigenwoningforfait van de woning is € 2.500.

Wat vult u in bij de aangifte?

Bij eigen woning:

• uw deel van het eigenwoningforfait: € 750 (30% van € 2.500)
• de door u betaalde rente over uw deel van de eigenwoningschuld: € 2.400 (30% van € 8.000)

Bij betaalde partneralimentatie:

• uw deel van het eigenwoningforfait: € 750 (30% van € 2.500)
• de door u betaalde rente over het deel van de eigenwoningschuld van uw (ex-)echtgenoot: € 7.000 (70% van € 10.000)
  Dit is het bedrag van de rente over de eigen woningschuld plus het bedrag van de rente van dat deel van de lening dat in box 3 valt.

Wat vult uw (ex-)echtgenoot of uw (ex-)partner in bij de aangifte?

Bij eigen woning:

• het eigen deel van het eigenwoningforfait: € 1.750 (70% van € 2.500)
• de rente over zijn deel van de eigenwoningschuld: € 5.600 (70% van € 8.000)

Bij ontvangen partneralimentatie:

• de door u voor hem betaalde rente: € 7.000 (70% van € 10.000)
  Dit is het bedrag van de rente over de eigen woningschuld plus het bedrag van de rente van dat deel van de lening dat in box 3 valt.
• uw deel van het eigenwoningforfait: € 750 (30% van € 2.500)

Hoe lang heeft de vertrekker aftrek?

De vertrekkende partner die zijn eigen aandeel in de hypotheekrente doorbetaalt, heeft zolang de woning nog gezamenlijk eigendom is, echter maar een beperkte tijd aftrek van zijn eigen aandeel in de hypotheekrente, zolang de woning niet definitief is geleverd aan hem of aan kopers.

Beperkte tijd hypotheekrente-aftrek voor degene die de woning heeft verlaten

Die aftrek is namelijk beperkt tot 2 jaar, gerekend vanaf het moment dat het stel “duurzaam gescheiden is gaan leven”. Dit volgt uit artikel 3:111 lid 4 Wet IB 2001.

Dat moment van “duurzaam gescheiden zijn gaan leven” kan echter een ruime tijd vóór de echtscheiding liggen.

Voor de belastingdienst zal dit duurzaam gescheiden gaan leven in ieder geval zichtbaar zijn op het moment dat de vertrekkende (ex)partner niet meer bij de gemeentelijke basis administratie op het zelfde adres als zijn (aanstaande) ex-partner staat ingeschreven.

Maar dat moment kan ook eerder liggen. Als sprake is van vertrek uit de gezamenlijke woning en dit vertrek is blijvend: uit feiten en omstandigheden blijkt dat niet wordt teruggekeerd naar de samenwoning, dan kan de belastingdienst vinden dat u al eerder duurzaam gescheiden bent gaan leven. Gevaar is dan, dat de termijn van 2 jaar, die de vertrokken partner wil benutten om zijn aandeel in de hypotheekrente nog te kunnen aftrekken, eerder is afgelopen.

Maak goede afspraken in het echtscheidingsconvenant!

Hier komt het aan op het maken van goede afspraken: in het echtscheidingsconvenant kunnen de ex-partners op zijn minst proberen onduidelijkheid weg te nemen over het moment dat zij vonden dat de samenwoning duurzaam beëindigd was (en waarop de 2-jaarstermijn dus is gaan lopen).

Daarbij kunnen partijen bijvoorbeeld in overweging nemen, dat zij eerst een time-out hebben genomen (hetgeen nog niet duurzaam hoeft te zijn).

Overleg met uw echtscheidingsadvocaat en met een fiscalist over de manier waarop met de eigen woning in het echtscheidingsconvenant moet worden omgegaan. Ik kan u daar behulpzaam bij zijn. U kunt zo nodig gebruik maken van de fiscale kennis van Tom van Baaren, die als fiscalist advies kan geven bij de fiscale vragen waar u tegenaan loopt.

2. U blijft in de woning wonen

Blijft u in de eigen woning wonen? Dan hangt het van uw situatie af of u betaalde (hypotheek)rente kunt aftrekken. Misschien moet u door uw (ex-)partner betaalde rente of een deel van het bedrag van het eigenwoningforfait als ontvangen partneralimentatie opgeven. Zie ook het rekenvoorbeeld hierboven.

Ook gevolgen voor de alimentatie!

Als het lang duurt totdat de woning is verkocht of geleverd aan één van beide ex-partners, heeft een en ander ook grote gevolgen voor de alimentatie!

Immers: als de vertrekkende partij langer dan twee jaar “duurzaam” weg is uit de woning (waarin de andere partij nog woont) dan is de rente die de vertrekkende partij voor zijn eigen aandeel betaalt niet meer aftrekbaar.

Dat betekent dat er na die twee jaar ook direct een aanzienlijk lagere draagkracht ontstaat om alimentatie te betalen! Niet alleen is er in veel gevallen al een dubbele woonlast zolang de woning nog niet is verkocht / geleverd. De betaalde “eigen” hypotheekrente is in veel gevallen ook niet meer aftrekbaar en de woning “verhuist fiscaal naar box 3”.

Laat u dus goed adviseren over de hypotheekrente-aftrek!

Tags: echtscheiding, eigen woning, Featured, fiscaal, hypotheekrente-aftrek, uit elkaar gaan, wiki